86





"Problemem lat 30. był faszyzm czy komunizm, natomiast problemem początku trzeciego tysiąclecia jest apatia, która wynika z psychospołecznego wymiaru neoliberalizmu. Neoliberalizm to pozornie przede wszystkim doktryna ekonomiczna, ale tak naprawdę elementy gospodarcze - niczym nieskrępowana wymiana handlowa, wiara w rynek - to jedynie wierzchołek góry lodowej. Neoliberalizm zaczął dominować nie dlatego, że ekonomiści narzucili swe idee, ale dlatego że od wojny mamy do czynienia z ewolucją w kierunku zachowań narcystycznych, zamykania się jednostek w sobie. Nikogo nie krytykuję, nie jestem też religijnym integrystą. Mówię tylko, że wszystkie ideologie zniknęły i mamy teraz stan atomizacji, zamykania się jednostek w sobie, gdzie nikt nie wierzy w nic dłużej niż przez pięć minut. Tego rodzaju społeczeństwo może zrodzić jedynie gniew indywidualny".

Emanuel Todd